Uczęszczanie do szkoły potrafi być dla niektórych dzieci prawdziwą zmorą – jedną z przyczyn ich złego samopoczucia może być specyficzna fobia szkolna. Mimo ciekawych zajęć lekcyjnych i pozytywnego nastawienia rówieśników i nauczycieli młodzież może doświadczać lęku i niepokoju na samą myśl o uczęszczaniu do szkoły. Fobia szkolna jest obciążającym i trudnym stanem, który przekłada się na samopoczucie i funkcjonowanie młodzieży – co za tym idzie, jest także zmartwieniem dla rodziców obserwujących własne dzieci. Jak powstaje ten rodzaj fobii? Czy istnieją skuteczne metody, aby przezwyciężyć lęk związany z sytuacjami szkolnymi? Współczesna psychologia wiele mówi o tym, jak redukować lęk i uczyć się nowych, bardziej adaptacyjnych zachowań. Jak zatem pomóc dziecku, które odczuwa lęk w szkole?
Fobia szkolna – czym jest i jak ją rozpoznać?
Fobia szkolna to zaburzenie lękowe, które dotyka dzieci i młodzież w okresie edukacji. Po jakich objawach można rozpoznać taki problem? Symptomem, którego doświadczają osoby cierpiące, jest przede wszystkim silny niepokój i lęk, który wiąże się z uczęszczaniem do szkoły. Dzieci dotknięte specyficzną fobią mogą unikać takich czynności jak wchodzenie do sali lekcyjnej oraz interakcje z nauczycielami i rówieśnikami. W wielu przypadkach młodzież obawia się udziału w standardowej lekcji, z kolei udział w klasówce lub teście jest czymś nieosiągalnym. Najczęstsze przyczyny fobii szkolnej to:
- obawa przed oceną,
- odrzucenie lub wykluczenie z grupy rówieśników,
- trudności w nauce.
Najpoważniejszą konsekwencją fobii szkolnej jest unikanie zajęć edukacyjnych przez dziecko – w takiej sytuacji nieuniknione są rosnące zaległości oraz pogłębiające się trudności w rozwoju społecznym.
Fobia szkolna – jak pokonać ją u dziecka?
Dziecko doświadczające lęku związanego ze szkołą potrzebuje wsparcia z różnych stron – od wychowawcy klasy, psychologa szkolnego i przede wszystkim własnych rodziców. Poza profesjonalną opieką psychologiczną warto zadbać o to, by dziecko nie cierpiało z powodu trudności w nauce – w tej sytuacji opiekunowie mogą zaproponować dziecku indywidualne zajęcia w jego własnym pokoju. Inną propozycją, która równie dobrze może przełamać lęk związany ze szkołą, są zajęcia pozalekcyjne dla dzieci. W czasie warsztatów tematycznych dziecko nie jest oceniane i według własnych preferencji i chęci może brać czynny udział w zajęciach. Ciekawym pomysłem dla dziecka z fobią społeczną są specjalne zajęcia z chemii – takie eventy mają formę interesującego, barwnego pokazu. Przeprowadzanie bezpiecznych eksperymentów pod okiem opiekunów sprawia, że dziecko uczy się poprzez fascynującą zabawę i nie czuje presji związanej z klasycznymi zajęciami szkolnymi.
Tematyczne zajęcia pozalekcyjne – dlaczego są dobrym pomysłem dla dziecka z fobią szkolną?
Zajęcia wykraczające poza klasyczny harmonogram w szkole znacznie różnią się od typowych lekcji. Bardzo często przybierają formę ciekawych warsztatów, w których nauka przeplata się z wesołą zabawą. Dziecko, które cierpi na fobię szkolną, prawdopodobnie wyrazi większą chęć udziału w takich warsztatach. Zajęcia pozalekcyjne mogą pomóc w stopniowym przyzwyczajaniu dziecka do spędzania czasu w murach szkoły. W każdym przypadku rodzice powinni pamiętać o postępowaniu zgodnym z tempem adaptacji dziecka – pod żadnym pozorem nie należy przymuszać go do sytuacji szkolnych, które powodują dyskomfort.
Czego potrzebuje dziecko z fobią szkolną?
Dziecko, które boi się sytuacji związanych ze szkołą, powinno mieć zapewniony komfort i bezpieczeństwo – dlatego tak ważne jest wsparcie i zrozumienie ze strony rodziców oraz nauczycieli. Zmagania z fobią szkolną to poważna sytuacja, którą powinno skonsultować się z psychologiem dziecięcym. Doskonałym pomysłem na przełamanie lodów związanych z nauką oraz nadrobienie zaległości szkolnych są indywidualne korepetycje lub warsztaty tematyczne – takie zajęcia mogą odbyć się w przyjaznym dla dziecka otoczeniu, w gronie zaufanych osób.